تکنولوژی، عاملیت و تصمیم

نویسندگان

رحمان شریف زاده

دکترای فلسفه علم و فنّاوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

نظریه کنشگر شبکه به عنوان یکی از نظریه های مهم در مطالعات علم و فنّاوری، از وساطت مصنوعات و عامل بودن آنها در کنار انسان ها دفاع می کند. مصنوعات و انسان ها واسطه هایی اند که ماهیت یکدیگر را تغییر می دهند. از این رو تصمیم ها، کنش ها و عاملیت های انسان امری وساطت شده است، ما «به همراه» مصنوعات تصمیم خواهیم گرفت و کنش خواهیم کرد نه «به وسیله» آنها. تصمیم برخاسته از یک ذات ایزوله انسانی نیست و عاملیت و کنش تنها متعلق به انسان نیست بلکه بر روی شبکه ای اجتماعی ـ فنی از انسان و مصنوعات توزیع می شود. این رویکرد مسائلی را در مورد رابطه مصنوعات با انسان و عاملیت و تصمیم گیری انسان ها ایجاد می کند؛ از جمله اینکه آیا عاملیت توزیع شده و واسطه بودن مصنوعات، قصدیت و اراده را از انسان سلب نمی کند؟، آیا به مصنوعات قصدیت نمی دهد؟ چه بر سر مسئولیت های اخلاقی و حقوقی انسان می آید؟ آیا به تبع عاملیت توزیع شده، مسئولیت نیز بر روی مصنوعات توزیع می شود؟! اینها مسائلی است که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت. ما با دفاع از موضع نظریه کنشگر شبکه، نشان خواهیم داد که نگاه شبکه ای و متقارن به مصنوعات و واسطه و عامل دانستن آنها، نه از انسان ها سلب قصدیت می کند نه لزوماً به مصنوعات قصدیت می دهد و همچنین پیامد های غیرشهودی در باب مسئولیت را به همراه ندارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تکنولوژی، عاملیت و تصمیم‌

نظریه کنشگر شبکه به‌عنوان یکی از نظریه‌های مهم در مطالعات علم و فنّاوری، از وساطت مصنوعات و عامل‌بودن آنها در کنار انسان‌ها دفاع می‌کند. مصنوعات و انسان‌ها واسطه‌هایی‌اند که ماهیت یکدیگر را تغییر می‌دهند. از این‌رو تصمیم‌ها، کنش‌ها و عاملیت‌های انسان امری وساطت‌شده است، ما «به همراه» مصنوعات تصمیم‌ خواهیم گرفت و کنش خواهیم کرد نه «به وسیله» آنها. تصمیم برخاسته از یک ذات ایزوله انسانی نیست و عامل...

متن کامل

تاثیر تکنولوژی، اندازه، محیط و باورهای تصمیم گیرنده بر ساختار سازمانی

در این پژوهش ابتدا ادبیات مربوط به نظریه سازمان بطور کلی و ادبیات مربوط به عوامل محتوایی و باورها تصمیم گیرنده بطور اخص مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده است تا تاثیر هر کدام از عوامل محتوایی به طور جداگانه مورد سنجش قرار گیرد. در نهایت تاثیر استراتژی نیز مورد سنجش قرار گرفته است. در نیمه اول قرن بیستم نسبت به عوامل مهمی که بر ساختار سازمانی تاثیر گذار بودند تقریبا توجهی نمی شد. تاثیر محیط یا نا...

متن کامل

صلح پایدار، و عاملیت سیاسی نزد کانت

در این مقاله پس از بررسی مفاد رساله صلح پایدار کانت، به این می‌پردازیم که کانت با مسئله عاملیت سیاسی برای رسیدن به هدف مشخص برقراری صلح پایدار چگونه برخورد می‌کند. رساله صلح پایدار کانت در مورد اقدام‌های فوری برای تحقق صلح و نیز اقدام‌هایی سخن می‌گوید که به زعم او برای تحقق صلحی پایدار باید به کار بست. از نظر کانت تحقق صلح پایدار در میان ملت‌ها از طریق حکومت‌های جمهوری ممکن اس...

متن کامل

عاملیت و ساختار در اندیشه میشل فوکو

میشل فوکو از متفکران بین­رشته­ای معاصر محسوب می­شودکه گستردگی و پرمایه بودن را در آثار او می­توان یافت. به دلیل گستردگی دامنه آثار وی، تفسیرهای متعدد و متنوعی از آثار وی صورت گرفته که این تفسیرها باعث شده که آرا و اندیشه­های فوکو از چشم­اندازهای متفاوتی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. باتوجه به این­که آرا و اندیشه­های فوکو مبتنی برتلفیق گسترده سنت­های فلسفی معاصر بوده لذا به شکل­گیری ترکیب نظری ت...

متن کامل

ساخت و اعتباریابی پرسشنامه احساس عاملیت نابینایان

این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه احساس عاملیت برای افراد با نقص بینایی انجام گرفت. با این هدف، 450 نفر از افراد با نقص بینایی که به شیوه در دسترس از شهرهای اصفهان، تهران و شیراز انتخاب شدند، مشارکت داشتند. پرسشنامه 33 سوالی برای بررسی احساس عاملیت با استفاده از مبانی نظری و مدل‌ مفهومی ساخته شد و سه مولفه خودکارآمدی، خوش‌بینی و هدفمندی بعنوان خرده مقیاس‌های آن در نظر گرفته شد. پس از ...

متن کامل

ماهیت حقوقی عاملیت بین‌المللی (فاکتورینگ)

عاملیت تجاری (فاکتورینگ) به عنوان یکی ‌از شیوه‌های تأمین مالی، به طور معمول‌، فرآیند تسریع دریافت وجوه حاصل ‌از بدهی‌های کوتاه مدت است. طی این مکانیسم، عرضه‌کننده کالا و یا خدمات مطالبات صورتحساب‌های قابل وصول خود را با تنزیل (تخفیف) به یک مؤسسه عاملیت می‌‌فروشد. در حالی‌که در اغلب کشورها، عمل واگذاری مطالبات است که مبنای قانونی عملیات عاملی را تشکیل می‌دهد، لیکن شیوه‌هایی که این واگذاری طی آنه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
راهبرد فرهنگ

جلد ۹، شماره ۳۴، صفحات ۱۱۵-۱۳۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023